Sigrid van Essel (Davos 1967)
De weidsheid van het Nederlandse landschap
Eind jaren tachtig kwam ik uit Zwitserland naar Nederland en volgde de opleiding aan de ABK Minerva, kunstacademie in Groningen. Ik ben meteen onder indruk van de verschillen tussen Zwitserland en Nederland. De open ruimte, begrensd door alleen de horizon, vormt een enorm contrast met de steile Alpentoppen rond Davos. Na mijn studie vind ik in 1997 een atelier in Amsterdam Noord aan het IJ. Het was een plek waar je de horizon nog kunt zien, maar wel vaak onderbroken door de ‘bergen’ die de Amsterdammers hebben gebouwd.
De afgelopen vijftien jaar heb ik me intensief beziggehouden met het verbeelden van de stadsontwikkelingen rondom de Amsterdamse IJ-oever. Ik voelde ondertussen in mezelf een steeds groter verlangen om me te richten op het Nederlandse landschap. De algemene deler in mijn werk is, misschien wel dat ik in elk schilderij, op elke horizon het ingrijpen van de mens aanstip. Want in Nederland valt je blik altijd op de invloed van de mens. Die komt in alle schilderijen terug. In de vorm van een hek, een sloot, windmolens of andere objecten. Je kunt er niet omheen, de mens is altijd ergens te ontwaren. Hij is een onderdeel van het Hollandse landschap. De spanning die ontstaat tussen de weidsheid van het platteland en de nietigheid van de objecten die erin voorkomen boeit me enorm. Het zijn namelijk juist die nietige objecten die het landschap bepalen, beheersen en dus vormgeven: windmolens, dijken, sluizen, gemalen, masten. Die tegenstelling inspireert me. Ik schilder bijvoorbeeld landschappen met drassige weilanden breed uitgemeten op de voorgrond en daarboven een rommelige stadscontour. Een opeenstapeling van horizontale lijnen, die wordt onderbroken door hoog- en laagbouw in de verte. De schilderijen zijn tekenachtig opgezet. Ik houd van het combineren van grote vlakken met daarin gedetailleerd getekende elementen. Voor het maken van mijn beelden hanteer ik een techniek van transparantie: ik begin meestal met een dominante ondergrondkleur, die tot in de eindversie blijft doorschemeren door de kleurlagen die er overheen zijn gezet. De beelden krijgen daardoor vaak een monochrome uitstraling.
Ook houd ik ervan om meerdere versies van een schilderij te maken waarbij de contouren steeds strakker worden en een grafisch karakter krijgen. Zo schilderde ik industriële vergezichten voor Akzo en Port of Amsterdam en maakte ik schilderijen over de ontwikkeling van de zuidelijke IJ-oevers in de jaren 2000, die bij architecten als Sjoerd Soeters en stedenbouwkundige Ton Schaap aan de muur hangen. Ook heb ik met grote bureaus als Claus en Kaan Architecten samengewerkt. In 2017 nam ik twee jaar de tijd om Panorama Noordzicht te maken: Een 12 meter lang panorama-schilderij van Amsterdam-Noord op acht panelen, die een momentopname van het snelst veranderende stuk van de stad bieden. Het stadsdeel Noord verwierf meer dan vijftig van mijn schetsen, schilderijen en tekeningen, om de ontwikkeling van Noord tussen 2008 en 2013 vast te leggen. In 2014 kwam mijn boek “Amsterdam Verbouwd Verbeeld” uit met een prachtig geïllustreerd overzicht van mijn werk in de voorafgaande vijftien jaar.